Επίσκεψη

Ώρες λειτουργίας

Χειμερινό ωράριο λειτουργίας των Αρχαιολογικών Χώρων, Μνημείων και Μουσείων του Κράτους από την 1η Νοεμβρίου 2022 έως την 31η Μαρτίου 2023
Ωράριο λειτουργίας Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού και
Λευκού Πύργου
08:30 – 15:30

 

Θερινό ωράριο λειτουργίας των Αρχαιολογικών Χώρων, Μνημείων και Μουσείων του Κράτους από την 16η Απριλίου 2023 έως την 31η Οκτωβρίου 2023
Ωράριο λειτουργίας Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού και
Λευκού Πύργου
08:00 – 20:00

ΗΜΕΡΕΣ ΑΡΓΙΑΣ

Το Μουσείο παραμένει κλειστό στις:
– 25η Δεκεμβρίου
– 26η Δεκεμβρίου
– 1η Ιανουαρίου
– 25η Μαρτίου
– ημέρα του Πάσχα
– Πρωτομαγιά (επίσημες αργίες του Κράτους).
Τις λοιπές ημέρες αργίας (Δευτέρα του Πάσχα, Αγίου Πνεύματος, Δεκαπενταύγουστο και 28η Οκτωβρίου) λειτουργεί σύμφωνα με το κανονικό ωράριο.
Την Διεθνή Ημέρα Μνημείων, το Μουσείο λειτουργεί κανονικά και με ελεύθερη είσοδο.

ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ ΩΡΑΡΙΟ

Το Μουσείο λειτουργεί τη Μεγάλη Παρασκευή 12:00-17:00 και το Μεγάλο Σάββατο 08:00-15:00.

ΦΕΚ 5531 Χειμερινό ωράριο
ΦΕΚ 1843 Θερινό ωράριο

Εισιτήρια

Κανονικό εισιτήριο

Εισιτήριο κανονικό: 8 ευρώ
Εισιτήριο μειωμένο: 4 ευρώ

1η Νοεμβρίου – 31η Μαρτίου

Εισιτήριο για όλους: 4 ευρώ

Ενιαίο εισιτήριο

Aπό 3-7-21 διατίθεται το ενιαίο εισιτήριο που περιλαμβάνει το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, το Μουσείο του Λευκού Πύργου, το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και το μνημείο της Ροτόντας. Το εισιτήριο κοστίζει 15 ευρώ και ισχύει για 3 ημέρες.

Ελεύθερη είσοδος

Η είσοδος για όλους τους επισκέπτες σε αρχαιολογικούς χώρους, μουσεία και μνημεία που ανήκουν στο Δημόσιο είναι ελεύθερη τις ακόλουθες ημέρες:
α. Κάθε πρώτη Κυριακή του μήνα από 1ης Νοεμβρίου έως 31ης Μαρτίου.
β. Την Εθνική εορτή 28η Οκτωβρίου.
γ. Τις επετειακές ή βάσει διεθνών συμβάσεων ημερομηνίες:
– 18 Απριλίου (Διεθνής Ημέρα Μνημείων),
– 18 Μαΐου (Διεθνής Ημέρα Μουσείων),
– το Διήμερο Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς (τελευταίο Σαββατοκύριακο Σεπτεμβρίου εκάστου έτους)
– 6 Μαρτίου (Μνήμη Μελίνας Μερκούρη).

Λευκός Πύργος

1η Απριλίου – 31 Οκτωβρίου
Εισιτήριο κανονικό: 6 ευρώ
Εισιτήριο μειωμένο: 3 ευρώ

1η Νοεμβρίου – 31η Μαρτίου
Εισιτήριο για όλους: 3 Ευρώ

Απαλλάσσονται από την καταβολή εισιτηρίου οι κατωτέρω:

α) τα παιδιά και οι νέοι ηλικίας έως 25 ετών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την επίδειξη της αστυνομικής τους ταυτότητας ή του διαβατηρίου τους για την επιβεβαίωση της ηλικίας και της χώρας προέλευσης,

β) τα παιδιά ηλικίας έως 5 ετών των εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρών, με την επίδειξη του διαβατηρίου τους για την επιβεβαίωση της ηλικίας και της χώρας προέλευσης. Οι κάτοχοι της Κάρτας Αναπηρίας, με την επίδειξή της, απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής αντιτίμου επίσκεψης, χωρίς να απαιτείται και επίδειξη ταυτότητας.Οι κάτοχοι Κάρτας Αναπηρίας με κλιμάκιο αναπηρίας ΙΙ ή ΙΙΙ ή με σήμανση «Σ-χρήζει συνοδού» μπορούν να συνοδεύονται από ένα άτομο, το οποίο απαλλάσσεται από την υποχρέωση καταβολής αντιτίμου επίσκεψης.​
Κατά τα λοιπά, τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία (ΑμεΑ) που ορίζονται στην ως άνω ισχύουσα σήμερα ΚΥΑ εξακολουθούν να απονέμονται σε όσους προσέρχονται με τα έγγραφα και υπό τους όρους που σε αυτήν αναφέρονται.

γ) οι άνω των 25 ετών εκπαιδευόμενοι σε σχολεία της Β’ βάθμιας εκπαίδευσης (εσπερινά σχολεία, Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας, ΕΠΑ.Λ) και σε επαγγελματικές σχολές (ΕΠΑ.Σ. Ο.Α.Ε.Δ.) των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, με την επίδειξη βεβαίωσης φοίτησης, στην οποία θα αναγράφεται η διάρκειά της,

δ) οι συνοδοί εκπαιδευτικοί και οι εκπαιδευόμενοι κατά τις εκπαιδευτικές επισκέψεις σχολείων και ιδρυμάτων της Α’ βάθμιας, Β’ βάθμιας και Γ’ βάθμιας εκπαίδευσης των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου»

ε) οι συμμετέχοντες στο Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (Κ.Ε.Α.) και τα εξαρτώμενα από αυτούς άτομα, με την επίδειξη της αστυνομικής τους ταυτότητας και βεβαίωσης δικαιούχου ελεύθερης εισόδου λόγω συμμετοχής στο πρόγραμμα Κ.Ε.Α., για την αναγραφόμενη περίοδο συμμετοχής στο εν λόγω πρόγραμμα, καθώς και έγκυρου εγγράφου, το οποίο πιστοποιεί τα εξαρτώμενα από αυτούς άτομα, στ) οι κάτοχοι κάρτας ανεργίας της ημεδαπής, με την επίδειξη της αστυνομικής τους ταυτότητας και έγκυρης βεβαίωσης ανεργίας ή πρόσφατης ανανέωσης αυτής,

ζ) τα άτομα με αναπηρία και ένας συνοδός αυτών, ο τελευταίος εφόσον οι εν λόγω ανάπηροι έχουν αναπηρία 67% και άνω, ανεξαρτήτως χώρας προέλευσης, με την επίδειξη της αστυνομικής τους ταυτότητας ή του διαβατηρίου τους και του Πιστοποιητικού Αναπηρίας Ε.Φ.Κ.Α. (απόφασης Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας – ΚΕ.Π.Α.) για τους κατοίκους της ημεδαπής ή ανάλογου πιστοποιητικού από αντίστοιχο αρμόδιο φορέα της αλλοδαπής.

η) οι γονείς πολύτεκνων οικογενειών της ημεδαπής μέχρι συμπλήρωσης του 25ου έτους ηλικίας των τέκνων ή ανεξαρτήτως ηλικίας αν έχουν αναπηρία, με την επίδειξη της αστυνομικής τους ταυτότητας και πιστοποιητικού πολυτεκνικής ιδιότητας της Ανώτατης Συνομοσπονδίας Πολυτέκνων Ελλάδος (Α.Σ.Π.Ε.), σε ισχύ, καθώς και Πιστοποιητικού Αναπηρίας Ε.Φ.Κ.Α. (απόφασης Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας – ΚΕ.Π.Α.),

θ) οι γονείς τρίτεκνων οικογενειών της ημεδαπής μέχρι συμπλήρωσης του 25ου έτους ηλικίας των τέκνων ή ανεξαρτήτως ηλικίας αν έχουν αναπηρία, με την επίδειξη της αστυνομικής τους ταυτότητας και πιστοποιητικού οικογενειακής κατάστασης από τον Δήμο, σε ισχύ, καθώς και Πιστοποιητικού Αναπηρίας Ε.Φ.Κ.Α. (απόφασης Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας – ΚΕ.Π.Α.),

ι) οι γονείς μονογονεϊκών οικογενειών της ημεδαπής μέχρι συμπλήρωσης του 25ου έτους ηλικίας των τέκνων ή ανεξαρτήτως ηλικίας αν έχουν αναπηρία, με την επίδειξη της αστυνομικής τους ταυτότητας και πιστοποιητικού οικογενειακής κατάστασης από τον Δήμο, σε ισχύ, καθώς και Πιστοποιητικού Αναπηρίας Ε.Φ.Κ.Α. (απόφασης Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας – ΚΕ.Π.Α.),

ια) οι πρόσφυγες, με την επίδειξη Δελτίου Αιτούντος Διεθνούς Προστασίας ή Ταξιδιωτικού Εγγράφου Σύμβασης της 28ης Ιουλίου 1951 (διαβατήριο αναγνωρισμένου πρόσφυγα) ή Ταξιδιωτικού Εγγράφου Αλλοδαπού (διαβατήριο αναγνωρισμένου δικαιούχου επικουρικής προστασίας) ή Άδειας Διαμονής,

ιβ) οι υπηρετούντες τη στρατιωτική τους θητεία, με επίδειξη Δελτίου Ταυτότητας Οπλίτη, σε ισχύ,

ιγ) οι Έλληνες Ολυμπιονίκες, με την επίδειξη της αστυνομικής τους ταυτότητας και κάρτας μέλους του Συλλόγου Ελλήνων Ολυμπιονικών,

ιδ) οι επίσημοι φιλοξενούμενοι του Ελληνικού Δημοσίου κατόπιν αιτήματος του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργείου (Δ/νση/Γραφείο Εθιμοτυπίας), μετά από έγκριση της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς,

ιε) οι κάτοχοι κάρτας μέλους του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM) και του Διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων και Τοποθεσιών (ICOMOS), με την επίδειξη της αστυνομικής τους ταυτότητας ή του διαβατηρίου τους και της κάρτας μέλους ICOM/ICOMOS, σε ισχύ, Τεύχος B’ 3976/31.10.2019 ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α TΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ 45851 ιστ) τα μέλη Εταιρειών και Συλλόγων Φίλων Αρχαιολογικών Χώρων και Μουσείων, τα οποία ανήκουν στο Δημόσιο και διαχειρίζεται το ΥΠ.ΠΟ.Α., με την επίδειξη της σχετικής κάρτας μέλους, σε ισχύ,

ιζ) οι εν ενεργεία υπάλληλοι του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, του Μουσείου Ακρόπολης και του Μουσείου Κανελλοπούλου, με την επίδειξη της υπηρεσιακής τους ταυτότητας,

ιη) οι ειδικοί επιστήμονες στους οποίους χορηγείται άδεια με σκοπό τη φωτογράφιση, τη μελέτη, τη σχεδίαση ή τη δημοσίευση αρχαιοτήτων, με την επίδειξη της σχετικής άδειας,

ιθ) τα μέλη του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος, με την επίδειξη κάρτας μέλους, σε ισχύ,

κ) οι ξεναγοί της ημεδαπής, με την επίδειξη της επαγγελματικής τους ταυτότητας, και οι σπουδαστές των
Σχολών Ξεναγών του Υπουργείου Τουρισμού, με την
επίδειξη της σπουδαστικής τους ταυτότητας

κα) οι δημοσιογράφοι, με την επίδειξη δημοσιογραφικής ταυτότητας, σε ισχύ,

κβ) οι κάτοχοι Δελτίου Ελεύθερης Εισόδου, με την επίδειξη αυτού,

κγ) τα μέλη της Εταιρείας Ελλήνων Ιστορικών Τέχνης, με την επίδειξη θεωρημένης κάρτας μέλους

Μειωμένο μεμονωμένο εισιτήριο καταβάλλουν οι κατωτέρω:

Καθορίζεται μειωμένο αντίτιμο για τα μεμονωμένα εισιτήρια, το οποίο, κατά το διάστημα από 1η Απριλίου έως 31η Οκτωβρίου, δικαιούνται να καταβάλουν οι κάτωθι:

α. Τα παιδιά και οι νέοι ηλικίας 6 έως 25 ετών των εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρών.
β. οι Έλληνες πολίτες και οι πολίτες των λοιπών κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης άνω των 65 ετών, με την επίδειξη της αστυνομικής τους ταυτότητας ή του διαβατηρίου τους για την επιβεβαίωση της ηλικίας και της χώρας προέλευσης.
γ. οι συνοδοί γονείς στις εκπαιδευτικές επισκέψεις των σχολείων της Α΄ βάθμιας εκπαίδευσης.
δ. Οι συνοδοί εκπαιδευτικοί στις εκπαιδευτικές επισκέψεις σχολείων και ιδρυμάτων της Α’ βάθμιας, Β’ βάθμιας και Γ’ βάθμιας εκπαίδευσης των εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρών.

Δικαιούνται να αποκτήσουν «Δελτίο ελευθέρας εισόδου» τριετούς διάρκειας με δικαίωμα ανανέωσης οι κατωτέρω:

α) τα εν ενεργεία μέλη των Κεντρικών Συμβουλίων και των Τοπικών Συμβουλίων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού,

β) τα εν ενεργεία μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, του Μουσείου Ακρόπολης και του Μουσείου Κανελλοπούλου,

γ) οι εν ενεργεία Διευθυντές και τα μέλη των Ξένων Αρχαιολογικών Σχολών στην Ελλάδα,

δ) οι συμβασιούχοι υπάλληλοι του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, του Μουσείου Ακρόπολης και του Μουσείου Κανελλοπούλου. Η ανανέωση του Δελτίου Ελεύθερης Εισόδου είναι δυνατή εφόσον συνεχίζεται η επαγγελματική σχέση με το ΥΠ.ΠΟ.Α., το Τ.Α.Π., το Μουσείο Ακρόπολης και το Μουσείο Κανελλοπούλου,

ε) οι συνταξιούχοι υπάλληλοι του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, του Μουσείου Ακρόπολης και του Μουσείου Κανελλοπούλου, στ) οι υπηρετούντες στο Γραφείο Νομικού Συμβούλου του Κράτους στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού,

ζ) οι εν ενεργεία και συνταξιούχοι εκπαιδευτικοί λειτουργοί της Α’ βάθμιας, Β’ βάθμιας και Γ’ βάθμιας εκπαίδευσης της ημεδαπής. Στην περίπτωση των αναπληρωτών και των ωρομισθίων καθηγητών, η ανανέωση του Δελτίου Ελεύθερης Εισόδου είναι δυνατή εφόσον ασκούν το εκπαιδευτικό λειτούργημα,

η) οι πτυχιούχοι Ιστορικών και Αρχαιολογικών Τμημάτων των Φιλοσοφικών Σχολών, καθώς και των Σχολών Αρχιτεκτονικής, των Σχολών Καλών Τεχνών, των Σχολών Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης, συμπεριλαμβανομένων και των Τεχνικών Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης, της ημεδαπής ή ισότιμων Σχολών των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, καθώς και οι κάτοχοι μεταπτυχιακών και διδακτορικών τίτλων των σχολών αυτών,

θ) οι πτυχιούχοι Μουσειακών Σπουδών και Σχολών και Τμημάτων Πολιτιστικής Διαχείρισης των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της ημεδαπής ή ισότιμων Σχολών των κρατών- μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, καθώς και οι κάτοχοι μεταπτυχιακών και διδακτορικών τίτλων των σχολών αυτών,

ι) οι φοιτούντες και απόφοιτοι του Προπαρασκευαστικού και Επαγγελματικού Σχολείου Καλών Τεχνών Πανόρμου Τήνου,

ια) οι υπηρετούντες αστυνομικοί στο Τμήμα Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Αρχαιοτήτων των Διευθύνσεων Ασφάλειας».

Δικαιολογητικά για την έκδοση δελτίου ελευθέρας εισόδου

1. Αίτηση.
2. Πτυχίο.
Σε περίπτωση που είστε εκπαιδευτικός απαιτείται να προσκομίσετε ατομική βεβαίωση που να σημειώνεται η σχέση εργασίας σας.
3. Δύο (2) φωτογραφίες.
Σε περίπτωση ανανέωσης παλαιού δελτίου, απαιτείται μία (1) φωτογραφία και το παλαιό δελτίο ελευθέρας εισόδου

Αίτηση

ΦΕΚ/Β΄/1318/23-5-2014 (αφορά όσους διαθέτουν ενεργό κάρτα ανεργίας)

ΦΕΚ 4807 30_10_2020 απαλλαγή από αντίτιμο σε εισιτήρια

ΦΕΚ 5058_Β_1.11.2021

Οδηγίες προς τους επισκέπτες λόγω Covid-19

ΦΕΚ-2022-Τεύχος B-06323

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΚΑΡΤΑ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ 28.11.2022

 

Χάρτης & πρόσβαση

Δείτε τον χάρτη στο Google Maps

Δείτε τον χάρτη στο Google Maps

Πώς θα έρθετε

Πληροφορίες για την πρόσβαση είτε με αστικές συγκοινωνίες είτε με δικά σας μέσα (αυτοκίνητο, ποδήλατο ή πεζή) μπορείτε να λάβετε αφού επισκεφτείτε τον σχετικό χάρτη της google παρακάτω:

Στάθμευση αυτοκινήτων και μοτοσυκλετών
Ο κοντινότερος σταθμός αυτοκινήτων βρίσκεται στο υπόγειο του Δημαρχιακού Μεγάρου.

Ποδήλατα
Υπάρχει χώρος στάθμευσης ποδηλάτων μπροστά στην είσοδο του Μουσείου, Λ. Στρατού 2.

ΑμεΑ

Το μουσείο είναι προσβάσιμο και φιλικό στους ανθρώπους με ειδικά προβλήματα (ΑμεΑ). Διαθέτει δύο ειδικές θέσεις στάθμευσης.

Για τα άτομα με προβλήματα όρασης και ακοής διαθέτει:

  • Συσκευές Ακουστικής ξενάγησης πιστοποιημένες για χρήση, οι οποίες περιέχουν ηχητική ξενάγηση στις συλλογές του μουσείου στις ακόλουθες γλώσσες: Ελληνική, Αγγλική, Γαλλική, Γερμανική, Ισπανική, Ρωσική, Σερβική, Βουλγαρική, Εβραϊκή, Τουρκική και Κινεζική.
  • Συσκευές ξενάγησης στην Ελληνική νοηματική γλώσσα.
  • Ηχητικό Οδηγό (mobile app) για έξυπνα κινητά και ταμπλέτες. Η εφαρμογή είναι διαθέσιμη στις ακόλουθες γλώσσες: Ελληνική, Ελληνική νοηματική, Αγγλική, Γαλλική, Γερμανική, Ισπανική, Ρωσική, Σερβική, Βουλγαρική, Εβραϊκή, Τουρκική και Κινεζική.

Όλες οι παραπάνω υπηρεσίες παρέχονται δωρεάν για τους επισκέπτες μαζί με το εισιτήριο εισόδου.

Ηχητική-απτική ξενάγηση: Αγγίξτε και γνωρίστε το Βυζάντιο (ξενάγηση για τυφλούς ή με περιορισμένη όραση)

Χώροι μουσείου

Όλες οι εκδηλώσεις υλοποιούνται στους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους του Μουσείου, στο αίθριο, στον χώρο υποδοχής, στα δύο αμφιθέατρα («Μελίνα Μερκούρη» και «Στέφανος Δραγούμης»).

Δείτε τον χάρτη του Μουσείου.

 

Καφέ – εστιατόριο

Ο επισκέπτης μπορεί να κάνει ένα ευχάριστο διάλειμμα ή να κλείσει την περιήγησή του στο καφέ – εστιατόριο «Β» του Μουσείου, το οποίο εκμισθώνεται από τον Οργανισμό Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων.

Περισσότερα: http://www.brestaurant.gr/

Πωλητήριο

Στο πωλητήριο του Μουσείου (του Οργανισμού Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων), ο επισκέπτης μπορεί να αγοράσει εκδόσεις που σχετίζονται με πολιτιστικά, αρχαιολογικά, ιστορικά θέματα, βιβλία τέχνης, παιδικά βιβλία, αντίγραφα αρχαιολογικών αντικειμένων από την αρχαιότητα έως τη μεταβυζαντινή περίοδο, σύγχρονες κατασκευές εμπνευσμένες από τα εκθέματα του Μουσείου, είδη ένδυσης, κοσμήματα, πρακτικά δώρα, παιχνίδια, αφίσες και κάρτες, κ. ά.

Mobile εφαρμογές

Ηχητικός οδηγός

Κατεβάστε τον Ηχητικό Οδηγό του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού και περιηγηθείτε ακούγοντας ενδιαφέρουσες ηχητικές περιγραφές. Η εφαρμογή είναι διαθέσιμη στις ακόλουθες γλώσσες: Ελληνική, Ελληνική νοηματική, Αγγλική, Γαλλική, Γερμανική, Ισπανική, Ρωσική, Σερβική, Βουλγαρική, Εβραϊκή, Τουρκική, Κινεζική.

—————–

Εμπειρίες

Κατεβάστε την εφαρμογή Εμπειρίες του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού και ανακαλύψτε το Βυζάντιο με την επαυξημένη πραγματικότητα (AR). Η εφαρμογή είναι διαθέσιμη στην Ελληνική και στην Αγγλική γλώσσα.

Αυτός ο ιστότοπος είναι καταχωρισμένος στο wpml.org ως ιστότοπος ανάπτυξης.